Op Cursus

“Mijn naam is John en ik ben hier eigenlijk vooral omdat ik beter wil leren daten met vrouwen”.

Vluchtig inspecteerde ik de blikken van de andere deelnemers in de gymzaal, maar niemand keek verbaasd. Begripvol knikten ze allen naar John, bij wie de onzekerheid er inderdaad vanaf droop. Hij zag er niet slecht uit, maar je voelde het schurende ongemak waarmee hij de dates aan ging.

Een aantal andere deelnemers nam rustig een slok uit een plastic beker met koffie.

Vlak daarvoor had al een grote, kale man met een verrassend hoge stem gezegd dat hij dol was op zingen en dat dit hem ook wel wat leek. In het dagelijks leven was hij beveiliger. Een andere cursist, een vrouw van middelbare leeftijd, viel op foute mannen. Ze benadrukte nu gelukkig te zijn als single, maar wilde graag nieuwe mensen ontmoeten. Een lieve, leuke man het liefst.

“Jan-Willem, vertel ons wie je bent en wat zijn jouw doelen?”.

Hoewel deze vraag zojuist aan anderen was gesteld, hing ik nog in verbazing van de antwoorden van mijn collega-cursisten. Natuurlijk zou ik zelf ook aan de beurt komen.

“Uhm ja, hallo allemaal, nou het leek mij goed voor mijn ontwikkeling. Ik sta wel eens voor groepen en wil uit een ander vaatje kunnen tappen”. Wat een ontzettend saai en vooral veilig antwoord.

Het echte verhaal was dat een klant mij als onvoldoende expressief had bestempeld. Dat de opmerking kwam van een Italiaanse vrouw, die hier direct de pannen van het dak zou spelen, realiseerde ik me later pas.

“Voordat we beginnen, een paar simpele spelregels. Je hoeft niet goed te zijn. Vanuit normale situaties ontstaan vaak de mooiste scenes."

Gelukkig, ik had me ook geen leven als nieuwe Lama voorgesteld.

De volgende regel diende zich ook direct aan: accepteer altijd wat de ander je aanreikt. Het “ja, en-principe”. Een scene kan pas ontstaan als er geen weerstand wordt geboden tegen datgene wat je wordt aangereikt. Dat betekent wel dat je een bepaalde verantwoordelijkheid hebt. Beginnen over een mislukte eerste date, zou niet in dat straatje passen.

Het improviseren kon beginnen.

In de kroeg kun je de sociale drempel nog verlagen met een biertje, maar hier kon ik alleen nog terugvallen op lauw geworden koffie.

“Je probeert er humor in te stoppen, maar dat hoeft helemaal niet! De humor is bij improviseren pas leuk als die vanzelf komt in de scene”.

Het hielp voor de zenuwen niet dat er in mijn eerste scene direct werd ingegrepen. De leraar voorzag me van feedback, zoals dat op het werk vaak heet.

Mijn gedachten dwaalden af. Op werk wordt hier vaak over gepraat, maar zelden krijg je het zo duidelijk te horen. Komt dat doordat hier niets op het spel staat? Geen baan of een sociale status?

"Roer maar in een denkbeeldig kopje koffie en begin gewoon ergens", zegt de trainer.

“Heb je gehoord wat John laatst heeft meegemaakt?”

“Nee, wat dan?"

“Nou ja, hij verwelkomde een sollicitant en liet op de gang een harde scheet".

Shit, weer een interventie van de leraar. Het was wéér te graag proberen, te grappig willen zijn. “Het gaat er om dat de scene ontstaat, niet dat je per se iets wilt vertellen”.

Ik wilde op cursus en hier stond ik met — ongetwijfeld — de blik van een cursist.

En de leraar had gelijk. De scenes die volgden, waren boeiend, niet zozeer lollig. Nieuwe karakters ontstonden en er kwam zelfs een diepere laag, met een boodschap erin. De interactie tussen de spelers werd komisch; ze durfden ook steeds meer bij elkaar.

“Maar jouw oefeningen zijn nog steeds behoorlijk voorbereid, misschien kun je wat meer toepassen van die ene cursus waar je het over had!"

Op mijn werk had ik in een ijverige bui geprobeerd de lessen toe te passen op een training, maar een deelnemer vond het niet bepaald geslaagd.

"Bedankt, ik zal er de volgende keer rekening mee houden", zei ik. Echt gemeend was het niet.

Feedback op het werk kan anders aankomen dan op de planken. Later realiseerde ik me dat hij zeker een punt had. De echte vrijheid om vanuit het niets iets te mogen maken, die was er nog steeds niet.

Voortaan toch maar de moed hebben om over je eerste date te beginnen en dan maar zien wat er gebeurt.

(www.improcentrum.nl)